Prag Gezilecek Yerler

PRAG KALESİ
Prag Kalesi (Çekçe= Pražský hrad), Çek Cumhuriyeti’nin başkenti Prag’da yer alan bir kaledir. Bohemya ve Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu kralları ve Çekoslovakya ve Çek Cumhuriyeti devlet başkanları bu mekanda ofisler bulundurmuşlardır.
Dünya’nın en büyük kalelerinden birisi olan Prag Kalesi, Guinness Rekorlar Kitabı’na göre dünyanın en büyük antik kalesidir. 570 metre uzunluğunda ve 130 metre genişliğindedir.
Tarihçe: Kalenin ilk kısımlarının kurulması 9. yüzyıla (870) kadar gitmektedir. İlk inşa edilen kısmı kilise binasıdır. Georgios Bazilikası ve Vitus Bazilikası 10. yüzyılda inşa edilmiştir. Bohemya döneminde bir manastır Georgios Bazilikası’nın yanına eklenmiştir.
Romanesk mimari tarzındaki bir saray da 12. yüzyılda eklenmiş, 14. yüzyılda da saray Gotik tarz ile yeniden inşa edilmiş, kalede de güçlendirme çalışmaları yapılmıştır. Ayrıca Vitus Bazilikası’na ait rotunda ve Bazilika kısımlarının inşaatı ancak altı yüzyıl sonra tamamlanabilmiştir. Bohemya Savaşları ve onu takip eden dönemde, 1485 yılına kadar, kale kullanılmamıştır. 1485 yılında Kral Ladislaus II Jagello kaleyi yeniden inşa ettirmeye başlamıştır. Benedikt Rejt tarafından tasarlanan oldukça geniş Vladislav Salonu, kraliyet sarayına bu dönemde eklenmiştir. 1541 yılında çıkan büyük bir yangın sonucunda kalenin büyük bir kısmı harap olmuştur.
Habsburg döneminde Rönesans stilindeki bazı yeni yapılar eklenmiştir. Kral Ferdinand I eşi için, Belvedere yazlık sarayını inşa ettirmiştir. Kral Rudolph II bu mekanı düzenli olarak kullanmıştır. 1600’lü yıllardan itibaren meydana gelen savaşlar ve halk ayaklanmaları sonucunda kale hasar görmüştür. Mesela 1648 yılında sarayı yağmalayan İsveçliler II. Rudolph’a ait koleksiyonu da yanlarında götürmüşlerdir. Saray en son yeniden inşaatı 18. yüzyılın ikinci yarısında görmüştür. Meşhur Altın Yol da kalenin iç kısmında yer almaktadır.
1918 yılında bu kale yeni kurulan Çekoslovakya Cumhuriyeti’nin devlet başkanlığı sarayı olmuştur. Kraliyet Sarayı ve bahçeler Slovenyalı mimar Joze Plecnik tarafından restore edilmeye başlanmış, 1936 yılından itibaren bu görevi Pavel Janak üstlenmiştir.
İkinci Dünya Savaşı sırasında Nazilerin Çekoslovakya’yı işgal etmesinin ardından bu kale işgal kuvvetleri komutanı Reinhard Heydrich’in idare merkezi olmuş; işgalin sona ermesinden sonra Soğuk Savaş boyunca komünist hükümetin idare ofisleri olarak kullanılmıştır. Çekoslovakya’nın dağılmasından sonra bu kale Çek Cumhuriyeti’nin Devlet Başkanlığı Sarayı olarak kullanılmaya başlanmıştır.
 
AZİZ VİTUS KATEDRALİ
Aziz Vitus Katedrali (Çekçe= metropolitní katedrála svatého Víta, Václava a Vojtěcha), Prag Başpiskoposluğunun merkezi olan Roma Katolik katedralidir.
Prag Kalesi içindedir. Binanın yapımı 1344 yılında başlamış, 1929’da tamamlanmıştır. Pek çok kral ve kraliçenin taç giyme törenine ev sahipliği yapan gotik yapı, Prag’ın simgelerindendir. Aziz Vitus’a adanmış yapıda Aziz Vitus’un dışında Aziz Wenceslas, Aziz. Adalbert, Aziz John Nepomuk gibi birçok azizin kemikleri bulunur.
Tarihçe: Bugün katedralin bulunduğu yerdeki ilk dinî yapı, 10. yüzyılda inşa edilmişti. Devrin Bohemya Dükü I. Wenceslaus kendisi için daire şeklinde bir mezar inşa ettirmiş, Aziz Vitus’un kemiklerini Alman Kralı I. Heinrich’tan satın alarak buraya getirtmişti. 935’te suikast sonucu öldürülen ve ölümünden sonra azizlik mertebesi verilen dükün mezarı katedralin içinde korunmaktadır.
1060 yılında Prag piskoposluğu kurulunca mezarı içeren yapı büyütüldü. 1344’te ise Prag Piskoposluğunun başpiskoposluk oldu ve bugünkü yapının inşası başladı. Henüz taç giymemiş olan IV. Karl, Fransız mimar Mathieu d’Arras ile anlaşıpbaşpiskoposluk merkezi olmuş kente yaraşan bir gotik katedral inşa etmesini emretmişti. İlk taş 21 Kasım 1344’te yerine konuldu. Mathieu d’Arras’ın 1352’de ölümü üzerine işin başına Peter Parler getirildi. İnşaat, Peter Parler’in 1399’daki ölümüne kadar hızla devam etti. Parler’in ölümünden sonra işi oğulları devraldı. 15. yüzyıldaki Hussit savaşları, inşaata ara verilmesine sebep oldu. Katedral yarı tamamlanmış olarak hizmete girdi.
Yapı, 1541’de büyük bir yangın geçirdi; 1620 yılında Kalvenistler’in yağması ile karşılaştı; bir yüzyıl sonra ise Prusyalıların saldırısı ile zarar gördü. 1760 yılındaki bir yıldırım çarpması sonucunda ortaya çıkan yangında kulesi yıkıldı. 1873’te işi devralan mimar Joseph Mocker, yapıyı daha önce kimi mimarların eklediği Barok ve Rönesans tazda öğelerden temizledi; iki kuleli tipik bir gotik yapı tasarladı. Onun ölümünün ardından Kamil Hllbert 1929’da projeyi tamamladı. 1920’lerde heykeltıraş Vojtěch Sucharda ve art nouveau ressam Alfons Mucha katedralde çalıştı.
Katedralin tarihindeki bazı önemli olaylar katedralin hemen girişinde, ortada bulunan kapının üzerindeki rölyeflerde aktarılmıştır.
 
BAŞPİSKOPOSLUK SARAYI
 
MALÁ STRANA
Malá Strana, Prag Kalesi eteklerine kurulmuş olan semttir. “Küçük Yan Taraf” anlamına gelir ve “Aşağı Mahalle” ve “Daha Küçük Kasaba” olarak da adlandırılır. Semt, 1257’de Bohemya Kralı II. Ottokar tarafından kurulmuş olup Prag’ın tarihi merkezini oluşturan semtlerden biridir.
Ortaçağ’da, semt Prag’daki etnik Almanların yoğun yaşadığı yerlerden biriydi. Sağ kıyısı ise nispeten daha burjuva ve daha fazla Çeklerin yaşadığı yerdi ve çok sayıda soylu sarayını da barındırmaktaydı.
Karel Köprüsü yapılmadan ve Eski Kent ile Yeni Kent inşa edilmeden önce Prag’ın Pazar Yeri Mala Strana semtindeydi. Köprü yapıldıktan ve Nehrin karşı tarafına Eski ve Yeni kent inşa edildikten sonra Prag’ın Pazar Yeri karşı tarafa taşındığı için Mala Strana az da olsa önemini yitirmiştir.
 
AZİZ NİKOLA KİLİSESİ
 
 
VLTAVA NEHRİ
Çekya’nın kuzeyinde doğan Vltava Nehri, 430 kilometredir ve Elbe Nehri’e akar. Vltava Nehri üzerinde kurulu 9 adet hidroelektrik santrali vardır.
Elbe Nehri, Orta Avrupa’nın en büyük nehirlerinden biridir. Çek Cumhuriyeti’nin kuzeyinde Polonya sınırına yakın 1400 m yüksekliğindeki Krkonoše (Giant) Dağı’nın zirveye yakın bir noktasından doğan nehir Almanya topraklarından geçtikten sonra Hamburg’dan Kuzey Denizi’ne dökülür.
Nehrin hikayesini rehberinize sorunuz.
 
KAREL (Charles) KÖPRÜSÜ
Karel Köprüsü, (Çekçe: Karlův most) Vltava Nehri üzerine kurulmuş olan en eski köprüdür.
Kral IV. Karl tarafından yaptırılan köprünün mimarı Peter Parler’dir. Yapımı 1357-1400 yılları arasında tamamlanmıştır. 515,8 m uzunluğunda, 9,5 m genişliğindeki köprü, 16 adet kemer üzerine oturtulmuştur ve üzerinde 30 adet heykel vardır. Günümüzde sadece yaya trafiğine açıktır ve şehrin turistler tarafından en çok ilgi gören yeridir. Yapıldığı dönemde köprü kalesi olarak da kullanılan bir tahkimat olan yapının iki ucunda birer kule yer alır. Köprünün üstünde 30 tane heykel vardır. Aziz John Nepomuk heykeli, en ünlü olanıdır.
Tarihçe: Yapımına 1357 yılında başlanmış ve 1402 yılında bitirilmiştir. Yapıldığı dönemde Prag şehrinde nehir üzerinde tek köprüdür. 1841 yılına kadar eski şehri Prag Kalesine bağlayan en önemli köprüydü. Köprünün günümüzdeki adından önceki isimleri Kamanny Most ve Prazky Most olmuştur. 1870 yılından beri bugünkü adıyla anılmaktadır. Üç köprü kulesi tarafından korunur. İki tanesi Mala Strana tarafında (ki bunlardan küçük olanı Karel Köprüsünden evvel yapılmış olan Judith köprüsünden kalmadır), üçüncüsü ise eski şehir tarafındadır. Eski şehir tarafındaki kule, dünyada en hayret uyandırıcı Gotik tarzı yapı olarak sık sık vurgulanır. Köprü, yaklaşık 1700 yılında dikilen çoğu Barok stilinde olan heykeller ile dekore edilmektedir. Köprü geceleri özel olarak aydınlatılır. Gündüzleri köprü üzerinde yoğun bir turist trafiğinin yanı sıra ressamlar, seyyar satıcılar bulunur.
Köprü inşası: Judith köprüsünün 1342 yılında bir sel baskınında tahrip olmasından sonra yeni bir köprünün yapımı gerekiyordu. Kraliyet gökbilimcileri ve numarolojistleri IV. Karl’a köprü temel taşının konma zamanının 9 Temmuz 1357, sabaha karşı saat 5:31 olması gerektiğini bildirdiler. Bu tarihte esas olan unsur art arda gelen Polindromik sayı dizisidir. Yani 135797531 sayısı soldan sağa artışı ile sağdan sola azalışı ayni sayılarda oluyordu. Sayı 1357 yılı 9 temmuz’u (7) işaret ediyordu. Kasaba köprü kulesini sembolize ediyordu. Yapı Alman mimar Peter Parler, Taş blokların birbirlerine daha sağlam bir şekilde bağlanması için ara boşluklara konulan harcın yumurta ile zenginleştirildiği söylenir. Bu söylentinin doğrulanmamasına rağmen, modern laboratuvarlarda yapılan testler karışım içinde organik ve inorganik madde olduğunu kanıtlamaktadır. Bir dönem köprü yapımını desteklemek için de geçiş parası alınmıştır.
Köprünün hikayesini ve üzerindeki Osmanlı Heykeli ve Şans Heykelini rehberinize sorunuz.
 
KRAL IV.KARL HEYKELİ ve CİZVİT KOLEJİ
 
ESKİ KENT MEYDANI
Eski Kent Meydanı (Çekçe= Staroměstské náměstí), Çek Cumhuriyeti’nin başkenti Prag’ın Eski Kent semtinde bulunan bir tarihi meydandır. Meydan, Vaclav Meydanı ile Karl Köprüsü’nün arasında yer almaktadır.
Eski Kent Meydanı, 14. yüzyıldan beri şehrin bu bölümünün ana kilisesi olan Týn Kilisesi dahil olmak üzere çeşitli mimari tarzlara sahiptir. Prag Astronomik Saati, Eski Belediye Sarayı‘nda bulunan bir Ortaçağ astronomik saatidir. Saat ilk kez 1410 yılında kuruldu ve dünyanın en eski üçüncü astronomi saatidir.
Meydanda bulunan başka bir kilise olan Aziz Nicholas Kilisesi, Eski Kent Binası Kulesi, Eski Kent’in panoramik manzarasına sahiptir. Prag Ulusal Galerisi’nin bir sanat müzesi Kinský Sarayı‘nda bulunmaktadır. Meydanın merkezi ise dini reformcu Jan Hus’un heykeline ev sahipliği yapmaktadır.
 
ASTRONOMİK SAAT KULESİ
Prag Astronomik Saati (Çekçe= Pražský orloj), Çek Cumhuriyeti’nin başkenti Prag’da bulunan bir Ortaçağ astronomik saatidir. Eski Kent Meydanı’ndaki Eski Belediye Sarayı’nın güney duvarına monte edilmiştir. İlk kez 1410 yılında kurulmuş olup dünyanın en eski üçüncü astronomik saatidir.
Astronomik saat, Güneş, ay, Zodyak takımyıldızı ve bazen büyük gezegenlerin göreli konumları gibi astronomik bilgileri görüntülemek için özel mekanizma ve kadranlara sahip bir saattir.
Astronomik Saat’in yapılış hikayesini ve ne anlam ifade ettiğini rehberinize sorunuz.
Astronomik Saat Kulesi, Tarihi Şehrin eşsiz manzarasına sahiptir.
 
TÝN KİLİSESİ
Týn Kilisesi (Çekçe= Kostel Matky Boží před Týnem veya Týnský chrám), gotik kilisedir. Kuleleri 80 metre olup 14. ve 16. yüzyıllarda inşa edilmiştir.
Yapılış hikayesini rehberinize sorunuz.
 
KİNSKÝ SARAYI
Kinský Sarayı (Çekçe= Palác Kinských), Çek Cumhuriyeti’nin başkenti Prag’ın tarihi kent merkezi Eski Kent’in meydanında yer alan saraydır. Günümüzde sanat müzesi olarak kullanılmaktadır. Sarayın adı sarayın eski sahibi olan soylu Kinský ailesinden gelmektedir.
Saray aslen 1755 ile 1765 yılları arasında Golz ailesi için inşa edilmiştir. Sonuç olarak, saray Golz-Kinský Sarayı (Palác Golz-Kinských) olarak da bilinir.
Bina Rokoko tarzındadır. Dış cephe ustukadır (ustuka= stük, geçmişte tüm sıva işlerine verilen ad iken bugün iç sıva türüne denir) ve pembe ve beyaz renklerde boyanmıştır. Klasik elementlerden oluşan dış cephesinde Ignaz Franz Platzer’in heykelleri var. 1768’de Kinský ailesi evi Golz ailesinden satın aldı.
Franz Kafka’nın babası Hermann Kafka, bir tuhafiyeciydi. Dükkânı sarayın zemin katındaydı. Franz Kafka, 1893’ten 1901’e kadar sarayda ortaokula devam etti. Savaşlar döneminde saray, Polonya Cumhuriyeti elçiliğini (1922-1934) barındırdı.
Saray, sarayın balkonundan seyirciye hitap etmek için 1948 yılında Klement Gottwald tarafından kullanıldı. Bu 1948 Çekoslovak darbesine yol açtı.
1949’dan beri, saray Ulusal Galeri’nin yönetimi altındadır ve bina şu anda bir sanat müzesi olarak kullanılıyor.
 
JAN HUS ANITI
Tarihi şehir meydanı ortasında yer alır. Protestan lider Jan Hus ya da Johannes Huss (1370 – 6 Temmuz 1415), Hıristiyan reformcu teolog (ilâhiyat). Papaz ve bir dönem Prag Üniversitesi’nin rektörü. Jan Hus’un Konstanz konsili tarafından yakılarak infaz edilmesinden sonra onun eserlerine dayanarak gelişen Hussi hareketi ortaya çıktı.
Jan Hus’un yaşadığı dönem aynı zamanda Hıristiyanlığın yaşadığı bir buhran dönemine denk geldi. Papa VIII. Bonifacius (1234–1303)’un ölümünden sonra siyasal dengeleri gözeten kardinaller Roma’dan değil Fransa’dan bir papa seçerler. Ne var ki, 1305’te papa yapılan Fransız V. Clemens (1264–1314) Roma’ya değil Fransa’nın Avignon kentine yerleşir. Ve ardından gelen 7 papa Avignon’da oturmayı sürdürür. Avignon papalığı 1377’de XI. Gregorius (1329–1378) Roma’ya geri dönene kadar sürer. Gregorius Roma’ya geldikten bir yıl sonra ölür ve bazı kardinaller geleneksel dinsel uygulamanın aksine bir davranışla İtalya’dan bir papa seçerler. Ama buna karşı çıkan diğer bir kardinal grubu bir Fransız’ı papa seçer. Böylece Hıristiyanlık papalık seçimi dolayısıyla ikiye bölünmüş olur. İngiltere ve Roma imparatorluğu Roma’daki papayı tanırken, Fransa ve Kastilya bölgesi Fransız papayı destekler.
Soruna çözüm bulmak amacıyla 1409 yılında Piza konsili toplanır. Konsil kararına göre iki konsil de çekilecek ve konsil yeni bir papa seçecektir. Ancak konsil kararı kargaşalığı çözmek bir yana daha da büyütür. İki papa da kendilerini destekleyenlerin etkisiyle çekilmeyi kabul etmez. Böylece ili papa yerine 3 papa olur.
Hıristiyanlıkta bu büyük bölünmenin yaşandığı dönemde Bohemya bu çekişmenin uzağında kalır ve Hus’un reformist ve milliyetçi görüşleri geniş bir sempati kazanır. Hus bır milli kahraman haline gelir.
Jan Hus’un İnfazı: Büyük Bölünmeye son vermek için 1414 ile 1418 arasında Konstanz’da yeni bir konsil toplanır. Hus’un da bu konsile çağrılarak dinlenmesine karar verilir. Bunu sağlayabilmek için Kutsal Roma-Cermen imparatoru Sigismund Hus’a can güvenliği konusunda garanti verir.
Konsil öncelikle 3 papanın da görevlerinden ayrılmaları gerektiğine karar verir. V. Martinus (1368–1431) yeni Papa olarak seçilir ve böylece Büyük Bölünme sona erdirilir. Ardından imparatorun verdiği güvenceye rağmen Hus tutuklanır ve kendisinden yaptıklarının yanlış olduğunu söylemesi istenir. Hus bu teklifi reddeder ve Konsil tarafından yakılarak cezalandırılmasına karar verilir. Hus 6 Temmuz 1415’te kitaplarıyla birlikte yakılır ve külleri Ren Nehri’ne atılır.
Hussitler Savaşı: Milli kahraman Jan Hus’un yakılarak idamı Çek halkı arasında kargaşaya ve ayaklanmaya neden olur. Almanlara karşı duyulan öfke yükselir ve Hussitler Savaşı adı verilen ve 1419-1436 arasında süren savaş başlar. Bu sırada Hus’un destekçileri de aralarında anlaşmazlığa düşerler ve Aşırı Husçular (en güçlü oldukları kent Tabor olduğu için Tabor Husçuları da denir) ve ılımlı Husçular olarak ikiye ayrılırlar. Her iki grup da Kutsal Kitabı temel alıyor ve buna aykırı olan şeylerin hıristiyanlıktan ayıklamak gerektiğini söylüyorlardı. Ilımlı Husçular, Kutsal Kitap’a temelden ve açıkça karşı olanları ayıklamak gerekli derken, Aşırı Husçular kitapta yer almayan her şeyi kökünden kazımaktan yanalardı. 1431’de toplanan Basel Konsili ılımlıları kendi yanına çekerek radikalleri tamamen ortadan kaldırdı.

JOSEFOV (Yahudi Mahallesi)
Josefov, Eski Kent Meydanı ile Vltava Nehri arasında yer almakta olup tamamıyla Eski Kent ile çevrilidir. Aynı zamanda önceden bir Yahudi gettosu olarak bilinmekteydi.
Mahallede Yahudi tarihi 13. yüzyılda başlamış olup adını ise 1850’de Kutsal Roma-Cermen İmparatoru II. Joseph’ten almaktadır.
Josefov’da altı sinagog inşa edilmiş olup en eskisi 13. yüzyılda inşa edilen Eski Yeni Sinagog’tur. Resimdeki gri süslü bina, döneminde Yahudilerin Belediye Binası, bitişiğindeki Yüksek sinagog ve İspanyol sinagogu çevresindeki tarihi eserlerdendir. Mahallede ayrıca Eski Yahudi Mezarlığı ve Yahudi Müzesi de bulunmaktadır.
 
VACLAV MEYDANI ve ULUSAL MÜZE
Vaclav Meydanı (Çekçe= Václavské náměstí), Orta Çağ’da inşa edilen Yeni Kent Meydanıdır. Prag’ın ana meydanlarından biridir. Meydan birçok tarihsel olaya ev sahipliği yapmıştır ve gösteriler, kutlamalar ve etkinlikler için geleneksel bir toplanma yeridir. Meydan adını Bohemya dükü I. Vaclav’dan almaktadır. Meydan UNESCO Dünya Miras Listesi’ne dahil edilen Prag’ın tarihi şehir merkezinde yer almaktadır.
Ulusal Müze, doğal bilimsel ve tarihi koleksiyonları sistematik olarak oluşturmayı, hazırlamayı ve kamuya açık şekilde sergilemeyi amaçlayan bir Çek müze kurumudur. 1818 yılında Kašpar Maria Šternberg tarafından kurulmuştur.
 
OBECNÍ DŮM ve BARUT KULESİ
Eski Belediye Binası (Çekçe= Obecní dům) Prag’da ünlü bir konser mekanı olan Smetana Salonu’na ev sahipliği yapan sivil bir binadır. Cumhuriyet Meydanı’nda (Náměstí Republiky), şehir merkezindeki Barut Kulesi’nin yanında yer alır.
Bina, Art Nouveau mimarisi tarzındadır. Girişte Karel Špillar tarafından yapilan “Prag’a Saygı” adında bir mozaik var. Her iki tarafta da, Halkın Bozulması ve İnsanların Dirilişini Ladislav Šaloun’un temsil ettiği alegorik heykel grupları bulunmaktadır.
İçinde Smetana Salonu, konser ve balo salonu olarak hizmet vermektedir. Cam kubbesi vardır. Günümüzde konser salonu, balo salonu, sivil bina olarak kullanılmakta ve kafe ve restoranlar bulunmaktadır.
 
DANS EDEN BİNA
Dans Eden Bina (Çekçe= Tančící dům) Hollanda kökenli bir sigorta şirketi olan Nationale-Nederlanden’in Çek Cumhuriyeti’nin başkenti Prag’ın şehir merkezinde inşa ettirdiği binasına verilen takma isimdir.
Hırvat ve Çek kökenli bir mimar olan Vlado Milunić’in Kanada kökenli bir mimar olan Frank Gehry ile işbirliği yaparak boş olan ve nehir kıyısında yer alan bir alanda tasarladığı binadır. Bu alandaki yapı 1945’teki Çek Bombardımanı’nda harap olmasından beri boş duruyordu. 1992 yılında başlanan inşaat 1996 yılında tamamlandı.
Geleneksel mimari akımlara uygun olmayan ve Dekonstrüktivizm stilinde olan bu tasarım inşaatın onaylanmasından itibaren tartışmalara neden oldu. Çek Cumhuriyeti’nin ilk cumhurbaşkanı olan ve bu yapının hemen yanındaki bölgede yaşayan Václav Havel bu inşaatın gerçekleşmesini destekledi ve binanın kültür aktivitelerinin önemli bir merkezi olacağını umduğunu belirtti.
Orijinal olarak Fred Astaire ve Ginger Rogers’a adandığı ve dans eden iki partneri sembolize ettiği için Fred and Ginger olarak adlandırılan bu yapı bölgede yaygın olan Barok, Gotik ve Art Nouveau binalar arasında oldukça dikkati çekiyor. Yapıya verilen başka bir isim de “Sarhoş Ev”‘dir.
Ofislerin bulunduğu binanın çatı katı turistik ziyarete açıktır.